[PL] Jakiś czas temu miałam okazję uczestniczyć w niezwykle ciekawym webinarium na temat “Networked nonprofit” czyli w wolnym tłumaczeniu, organizacji non-profit w sieci. Webinar był częśćią promocji najnowszej książki Beth Kanter i Allison Fine, światowych guru nowoczesnego marketingu dla organizacji społecznych, zatytułowanej “Networked Nonprofit” właśnie. Oprócz autorek pozycji w prezentacji uczestniczyli także przedstawiciele dwóch amerykańskich NGO-sów, Danielle Brigida z National Wildlife Federation oraz Mark Sirkin z Autism Speaks, którzy podzielili się doświadczeniami z przekształcania swoich organizacji z non-profitowej twierdzy w tytułowy networked non-profit.
Punktem wyjściowym prezentacji była teza, że wiele światowych organizacji pozarządowych działa jak twierdza, która nie dopuszcza do siebie ludzi i idei z zewnątrz. Chociaż w ostatnich dziesięcioleciach nowe NGO pojawiały się jak grzyby po deszczu, statystyki wcale nie pokazują, że rosnąca liczba organizacji walczących z problemami społecznymi ma jakiekolwiek bezpośrednie przełożenie na zanikanie tych problemów na świecie. Przyczyną jest to, że NGO z reguły działają w pojedynkę, biorąc na siebie zadania, które przerastają możliwości indywidualnej, wyizolowanej organizacji, nawet tej najlepszej (bo czyż nie każda organizacja uważa się za najlepszą, za tą, która w końcu wygra walkę z danym problemem społecznym?). Kanter i Fine pokazują, jak media społecznościowe i nowe podejście do komunikacji może ten stan rzeczy zmienić.
Przede wszystkim zaprezentowano więc potrzebę zmiany modelu organizacji i otworzenia się na współpracę z ludźmi z zewnątrz. Non-profity powinny dążyć do tego, by działać mniej jak zamknięta twierdza, a bardziej jak otwarta sieć, wykorzystująca networking, media społecznościowe i partnerskie kontakty do osiągnięcia swoich celów. Beth i Allison wprowadziły w swojej książce termin “free agent” (wolny strzelec), który – sądząc po zainspirowanej webinarium dyskusji na Twitterze – chyba już na stałe wejdzie do słownika anglojęzycznych pracowników non-profitów. Kto to taki ten wolny strzelec? To osoba z zewnątrz, najczęśćiej wolontariusz, który kierując się pasją dla danej sprawy, chce użyczyć organizacji działającej na tym polu swój czas, pomysły i kontakty… często jednak zamiast być przyjęty z otwartymi rękoma przez narzekające na brak zasobów organizacje, wali głową w mur owej non-profitowej twierdzy. Przykładem takiego “wolnego strzelca” może być Shawn Ahmed, blogger z Kanady, który na własną rękę podróżuje po całym świecie i za pomocą bloga i filmów na YouTube pokazuje ludziom w bogatych zachodnich krajach problemy tych najbiedniejszych oraz indywidualnie pomaga spotykanym po drodze najbardziej potrzebującym ludziom. Mimo, że Shawn ma ponad ćwierć miliona followerów na Twitterze, tysiące stałych czytelników bloga, a jego klipy na YouTube ogląda ponad 2 miliony ludzi, organizacje pozarządowe, z którymi próbował współpracować, nie traktowały go poważnie. A wystarczyłoby trochę otwartości, autentycznego słuchania, parę komentarzy na blogu, kilka maili i rozmowa telefoniczna, by nawiązać współpracę i wykorzystać niesamowite kontakty Shawna na potrzeby swojej organizacji – o czym skutecznie przekonał się amerykański Red Cross. (Przy okazji dostało się dużym międzynarodowym NGO-som, między innymi Save the Children, w którym miałam okazję pracować przez kilka lat i które przy całej swojej wspaniałości rzeczywiście bardziej czasami przypominało trudno dostępną skostniałą korporację niż organizację otwartą dla każdego, kto chciałby zmienić losy dzieci w najbiedniejszych rejonach świata.)
Słuchając tego wszystkiego podczas webinarium nie mogłam przestać myśleć o rozmowie, którą przeprowadziłam tego samego ranka z pracownicą jednej z dużych polskich organizacji, która skarżyła się właśnie na to jak trudno namówić inne organizacje w regionie do otwartej współpracy, dzielenia się wiedzą, doświadczeniami, kontaktami. Choć na głos się tego nie mówi wśród organizacji pozarządowych często panuje naprawdę zaciekła konkurencja, zwłaszcza w obecnym klimacie ekonomicznym, gdzie trzeba dosłownie walczyć o pieniądze darczyńców. Czujące zagrożenie organizacje chronią jak mogą swoich kontaktów i “kapitału intelektualnego”, niczym kujon zasłaniający kartkę z tym, co robi na sprawdzianie. Zastanawia mnie jednak na ile taka postawa (w przypadku NGO-sów – do ściągania na klasówkach nie namawiam;-)) jest tak zwanym strzelanie sobie samemu w pięty.
Nowe trendy w komunikacji, a przede wszystkim media społecznościowe przyjmowane są przez organizacje pozarządowe z rezerwą, często traktowane sceptycznie, jako wiele hałasu o nic, portale społecznościowe widziane są jako coś na czym marnuje czas dzisiejsza młodzież lub na co rzucają się uganiające się za wszelkimi modnymi nowinkami komercyjne firmy – ale dla sektora pozarządowego to wręcz strata czasu (“bo przecież my się zajmujemy tak ważnymi sprawami, że nie mamy czasu na pierdoły typu Facebook czy Twitter”). Ale to właśnie w ich adopcji jest być może szansa na nową rzeczywistość dla organizacji pozarządowych, również w Polsce. Media społecznościowe to przede wszystkim nowe reguły komunikacji – nastawione na dialog, otwartość, przejrzystość i współpracę. Może warto otworzyć się na innych, wpuścić za bramę swojej twierdzy owych “wolnych strzelców” i przekonać się czy zaangażowanie się w autentyczny dialog i przekazanie choć ułamka kontroli ludziom spoza naszej zamkniętej w sobie organizacji-twierdzy sprawi, że staniemy się bardziej efektywni w docieraniu z naszym przekazem do tych, do których dotrzeć pragniemy? Może warto spróbować co nam da stanie się takim networked nonprofit, organizacją w sieci? W sieci rozumianej jako internet, ale przede wszystkim jako sieć kontaktów z ludźmi, którym bliskie są problemy i zagadnienia, jakimi zajmuje się nasza organizacja – nawet jeśli sami działają i chcą działać poza strukturami tej organizacji.
Książka Kanter i Fine już do mnie leci z Ameryki i jak tylko ją przeczytam nie omieszkam podzielić się przemyśleniami. A w międzyczasie zainteresowanym gorąco polecam post Beth Kanter o non-profitowej twierdzy i wolnych strzelcach, lub zapoznanie się z prezentacją z webinarium na SlideShare. Oryginalne nagranie (w wersji audio) webinarium znajdziecie natomiast tutaj.
[Post pochodzi z mojego nowego bloga o komunikacji marketingowej dla trzeciego sektora Marketing i non-profit.]
*Photo by Stuck in Customs (Flickr)